Otomobillerin sürücüden bağımsız kendi kendine hareket edebilmesini tanımlayan “otonom” kelimesini son zamanlarda sıkça duymuşsunuzdur.
Tesla ve Google başta olmak üzere birçok şirket, otonom sürüş denilen sürücüsüz teknolojiyi geliştirmek için dev yatırımlar yapıyor.
Günümüzde piyasaya sunulan elektrikli otomobiller, çeşitli otonom sürüş seviyelerine sahip. Otomobil Mühendisleri Topluluğu’na göre, günümüzde otonom sürüş seviyeleri 0’dan 5’e kadar numaralandırılıyor.
Gelin hep birlikte, tüm otonom sürüş seviyelerinin ne işe yaradığına yakından bakalım.
Seviye 0 otonom
Bu seviye aslında otonom sürüş teknolojisinin araçta kullanılmadığı anlamına geliyor. Bu nedenle hız, fren ve direksiyon kontrolü gibi etkenler tamamen sürücü tarafından kontrol ediliyor.
Seviye 1 otonom
Seviye 1 otonom sistemini kullanan araçlar, genellikle sürücüye yardımcı olan ancak ana unsurları yerine getirmeyen teknolojilerden oluşur.
Bu seviyede hızlanma, frenleme ve çevre kontrolü gibi unsurlar yine sürücünün kontrolündedir. Seviye 1 otonom örneğine, bir araca olması gerekenden fazla yaklaştığınız zaman yapılan otomatik fren örneğini verebiliriz.
Seviye 2 otonom
Seviye 2 otonom teknolojisinde yavaş yavaş sürücü müdahalesi azalıyor. Bu seviyede araç, direksiyon yönetimi ve hızlanma konusunda sürücüye yardım ediyor.
Ancak sürücünün her zaman araç idaresini almak için hazır olması, emniyet kritik aksiyonları ve çevre kontrolü denetimini sürdürmesi gerekiyor.
Seviye 3 otonom
Aracın çevre kontrolünü kendi kendine sağlaması, seviye 3 otonom sistemlerle birlikte başlıyor.
Hızlanma ve frenleme gibi işler otomatik olarak yapılıyor. Ancak bu seviyede bile sürücünün mutlaka direksiyon başında durması gerekiyor.
Seviye 4 otonom
Seviye 4 otonom teknolojisi; tüm direksiyon idaresi, frenleme, hızlanma/yavaşlama, araç ve yol takibi gibi görevleri yerine getirebiliyor.
Bu teknoloji; karar gerektiren şerit değiştirme, dönme, sinyal verme gibi olaylara cevap üretme eylemlerini de gerçekleştiriyor.
Ancak yine de bu seviye, dinamik sürüş rotalarında (trafikten kaçınma ya da otoyola bağlanma gibi) karar verici olamıyor.
Seviye 5 otonom
En son teknoloji otonom sürüş sistemi olan seviye 5’te, artık bütün kontroller araca ait oluyor ve sürücü tamamen devre dışı kalabiliyor.
Direksiyon idaresi, gaz ve fren pedallarıyla hızlanma gibi tüm hareketler, kritik öneme sahip tüm durumlar ile çevre kontrolü ve trafik sıkışıklığı gibi özel durumlar da dahil olmak üzere her şey otomatik olarak gerçekleşiyor.
Her ne kadar şu anda piyasada bulunan elektrikli otomobillerin hiçbiri seviye 5 otonom teknolojisini geliştiremese de Tesla bunun üzerinde çalıştığını açıklamıştı.
Uzmanlara göre, 2035 yılından önce tam otonom araçların piyasaya çıkması mümkün görünmüyor.