Yargıtay Genel Heyeti, geçtiğimiz yıl emekli maaşlarına konulan blokeye karşı karar vermiş ve bankaların, tüketici kredisi çekip ödeyemeyen emeklilerin maaşlarına bloke koyamayacağına hükmetmişti.
Lakin hususla ilgili birçok emeklinin mağduriyeti hâlâ devam ediyor.
‘BLOKE KONULDUĞU İÇİN MAAŞIMI TAŞIYAMIYORUM’
28 Mart 2022’de kredi çeken Güllü Koçak, emekli maaşına bloke konulduğunu alnattı. Babasının emekli maaşını alan Koçak, “Zor durumdaydım, mağdurdum. Bankların verdiği promosyonu almak için maaşımı öteki bankaya taşımak istedim lakin maaşımda bloke olduğunu gördüm. Banka tarafından, kredim bittiğinde blokenin kaldırılacağı bilgisi iletildi. Bunun yasal olmadığını bankaya söyledim. ‘Tamam kaldıralım’ dediler fakat blokem hâlâ kaldırılmadı. Blokeli olduğu için de maaşımı öbür bankaya taşıyamıyorum” dedi.
Güllü Koçak Mevzuyla ilgili emsal teşkil eden kararın alınmasına neden olan olay, İzmir’de yaşanmıştı. Emekli Yüksel Öztürk’ün kredi kullandığı banka şubesi, ödemeler aksayınca 8 aylık emekli maaşına bloke koymuştu. Yüksel’in İzmir 2. Tüketici Mahkemesi’ne dava açması sonrası hâkim Feryal Atay, belge üzerinden yaptığı duruşmada avukatın talebini yerinde görüp, blokeyi kaldırmıştı. Yargıtay tarafından bozulan karar sonrası Yargıtay Genel Şurası’nda “emekli maaşlarına bloke konulamayacağına” hükmedilmişti.
Husus ile alakalı görüşlerine başvurduğumuz, davanın emekli hâkimi Feryal Atay, uygulamanın devam etmesinin Anayasa’ya muhalif olduğuna dikkat çekti.
‘BOZMA KARARINA DİRENDİM’
Atay, “Emekli maaşına bloke konulamaz, bloke konulması yasaya ve Anayasa’ya aykırıdır’’ dedi ve ekledi:
“Emekli maaşına bloke konulamayacağına ait Yargıtay Hukuk Genel Konseyi kararı, benim direnme kararım üzerine verilmiştir. Bu karar emekliler için çok değerli bir durum yaratmaktadır. 2014 yılında bir tüketicinin açmış olduğu davada, emekli maaşına konulan blokenin kaldırılmasına ve kesintilerin iadesine karar verdim. Emeklinin bankadan tüketici kredisi kullanırken ek olarak imzaladığı taahhütname üzerine maaşına bloke konulmuştu. Kararın temyizi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, emeklinin kredi mukavelesi imzalandığı sırada verdiği taahhüt nedeniyle hesabından kesinti yapılabileceğine karar verdi. Bozma kararına direndim. Direnme kararı üzerine Yargıtay Hukuk Genel Şurası tarafından inceleme yapılmış, emekli maaşına bloke konulamayacağına karar verilmiştir.”
Feryal Atay ‘SİGORTALILARIN GELİR VE AYLIKLARI HACZEDİLEMEZ’
Emekli maaşına bloke konulmasının 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun 93’üncü hususuna muhalif olduğuna dikkat çeken Atay, “Sigortalıların gelir ve aylıkları haczedilemez. Son unsuruna nazaran de takip ve haciz öncesi periyottaki kontratlarla borçlunun emekli maaşına kredilerin ödenmesi gayesiyle bloke konulmasına yahut kesinti yapılmasına yönelik verdiği muvafakatler geçersizdir’’ dedi.
Atay kelamlarına şöyle devam etti: “Emekli maaşına bloke konulması Anayasa’nın 17’nci unsurundaki ‘Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını muhafaza ve geliştirme hakkına sahiptir’ düzenlemesine terstir. Anayasa’ya alışılmamış olduğu Yargıtay Hukuk Genel Konsey kararında da belirtilmiştir. Emekli maaşının tamamına bloke konulması halinde öteki geliri olmayan tüketicinin minimum geçim masraflarını karşılayamayacağı, açlığa mahkûm edileceği gerçeği göz arkası edilmemelidir. Şahısların hak ve özgürlüklerinin özüne dokunan sınırlamalar kabul edilemez’’.
‘İNSAN HAKLARINA AYKIRI’
Birtakım emeklilerin, kararı bankaya götürerek blokeyi kaldırmayı başardıklarını belirten Atay, kararın anne-babasının emekli maaşını alanları da kapsadığını söyledi. Yargının bunu tartışma konusu yapmaktan vazgeçmesi gerektiğine vurgu yapan Atay, “Emekli maaşına bloke konulması insan haklarına alışılmamıştır. Yargı da buna sessiz kalamaz’’ dedi.
Atay kelamlarını şöyle tamamladı:
‘Yargıtay Hukuk Genel Heyeti kararı sonrasında emekli maaşına bloke konulamayacağına, konulan blokenin kaldırılmasına yönelik karar veren mahkemeler var. Lakin aksi tarafta karar veren mahkemeler de mevcut. Yargının bir an evvel bunu aşması lazım.”