Duygu Erdoğan – Seferberlik kapsamında yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandırılması amacıyla arka arkaya yeni düzenlemeler yapılıyor. Bu kapsamda riskli yapı olarak tespit edilen konut veya iş yerlerine kendi yapısını dönüştürecekler için verilen faiz destekli kredilerde kredi tutarları tekrar artırıldı.
Faiz desteği de sağlanan bu kredilerde destek oranı da yükseltildi. Buna göre, hak sahipliği bazında destek sağlanacak kredi anapara tutarı üst limiti, konutunu güçlendirmek isteyenler için kredi 160 bin liradan 240 bin liraya, konut yapım ve edinme kredileri 400 bin liradan 600 bin liraya çıkarıldı. Güçlendirme ve konut yapım ve edinme kredilerinde faiz oranı 400 baz puandan 600 baz puana yükseltildi.
Yapılan yeni düzenlemenin inşaat maliyetlerinin yükseldiği bu dönemde kentsel dönüşüm çalışmalarına katkı vermesi hedefleniyor.
İŞTE MERAK EDİLEN SORULARA YANITLAR
Kendi evini dönüştürenler için sağlanan destekler neler?
Evini kendisi dönüştürmek isteyene ya da güçlendirmek isteyene verilen faiz destekli kredi uygulamasında eğer afet alanındaki evin yıkılması gerekiyorsa bunun için konut yapım ve edinme kredileri kullanılabiliyor. 2022 şubat ayında yükseltilen kredi oranları, artan inşaat maliyetleri baz alınarak yeniden limitleri yeniden çıkarıldı. Buna göre, güçlendirme kredisi için 160 bin liradan 240 bin liraya, konut yapım ve edinme kredileri 400 bin liradan 600 bin liraya yükseltildi.
Yeni düzenleme ne zaman yapıldı?
6306 Sayılı Kanun Kapsamında Hak Sahiplerince Bankalardan Kullanılacak Kredilere Sağlanacak Faiz Desteğine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de önceki gün yayımlandı.
İş yeri için uygulama var mı?
Evet bu düzenleme kapsamında iş yeri dönüşümü de değerlendiriliyor. Buna göre, işyeri yapım kredisi de 400 bin liradan 600 bin liraya yükseltildi. İşyeri edinme kredisi ise 250 bin lira oldu.
Kredi uygulamasında faiz desteği var mı?
Düzenlemenin hayata geçirildiği ilk dönemden bu yana en önemli etkeni evini dönüştürmek isteyenlere bu kapsamda sağlanan faiz destekleri oluyor. Yeni düzenleme ile güçlendirme ve konut yapım ve edinme kredilerinde faiz oranı 400 baz puandan 600 baz puana, işyeri yapım ve edinme kredileri ise 300 baz puandan 450 baz puana yükseltildi. Bakanlığın faiz desteği oranı güçlendirme ve konut kredilerine aylık 0.50 puan, işyeri kredilerine ise aylık 0.38 puan yapılacak. Örneğin konut için aylık yüzde 1.5 oranlı kredi kullanıldığında bunun yüzde 0.50’si bakanlık tarafından karşılanacak, vatandaşın faizi yüzde 1’e düşecek.
Kredilerde vade uygulaması nasıl yapılıyor?
Faiz destekli konut kredileri için vade en çok 10 yıl, işyeri kredilerinde ise 7 yıl olarak uygulanıyor. Kredi alanlar, ödemelerini eşit taksitli ödeyebildiği gibi 2 yıla kadar anapara ödemesiz dönem de sunuluyor. Bir hak sahibi adına faiz desteği sağlanacak toplam kredi tutarı da yapılan düzenlemeyle 2 milyon liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Ayrıca bu karar kapsamında idarelerin İller Bankası Anonim Şirketi’nden kullanabilecekleri faiz destekli toplam kredi tutarı Bakanlıkça belirlenecek.
Kredi desteği için gereken genel şartlar nelerdir?
Yapının krediden yararlanılabilmesi için gayrimenkulün riskli alanda bulunması veya riskli yapı olduğunun teknik raporlarla tespit edilmiş olması gerekiyor. Faiz desteği verilebilmesi için tahliye/yıkım tarihinden itibaren bir yıl içinde bankaya başvurulmuş olması gerekir. Krediden; konutlarını yeniden inşa etmek isteyen hak sahipleri, riskli yapılarda en az 1 yıl oturan kiracı veya sınırlı ayni hak sahipleri, konutu riskli yapı olarak tespit edilen ve farklı bir konut almak isteyen malikler yararlanabiliyor.
Vergi desteği sağlanıyor
Kentsel dönüşümün kamu, özel ve tüketici taraflarında farklı kollardan yürütülmesi için tüketici eksenli düzenlemeler arasında vergi ve harçlardan sağlanan teşvikler de var. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca binasını yenileyecek vatandaşa Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 1 olarak uygulanıyor. Yenilenecek binaların riskli yapı tespit raporunun olması halinde harçlardan muaf olması imkanı tanınıyor.
Kira yardımı da artırıldı
Piyasada artan kiralık konut fiyatları da baz alınarak, dönüşüm destekleri kapsamında sağlanan kira yardımlarında da artışa gidilmişti. İllere göre değişmekle birlikte, 1.000 lira ile 1.500 lira arasında kira yardımı yapılıyor. Ankara, İstanbul ve İzmir’de destek 1.500 lira, Adana, Antalya, Bursa, Konya’da 1.400 liraya çıktı. Kiracılar ise defaten 2 bin lira ile 3 bin lira arasında destek alacak. Sınırlı ayni hak sahipleri de defaten 5 bin ile 7 bin 500 lira arasında kira yardımı alabiliyor. Bu destek riskli yapıda 18 ay, riskli alanda 48 aya kadar sürüyor.