Bilim insanları, yörüngedeki Çin uzay araçlarından gelen verileri kullanarak Ay’ın uzak tarafındaki (sürekli olarak karanlık olan taraf) eski bir volkanın altındaki kayaların şaşırtıcı derecede sıcak olduğunu ortaya çıkardı. Planetary Science Institute’te bilim insanı olan ve araştırmayı yöneten Matthew Siegler, yaptığı açıklamada “Bunun gerçekten volkanik bir özellik olduğuna dair son noktayı koyduğumuzu söyleyebilirim. Ama asıl ilginç olan, bunun Dünya’ya çok benzeyen bir volkanik özellik olması.” ifadelerini kullandı.
Ay’ın karanlık yüzünde sıcak bölge
Çin yörünge araçlarının her ikisinde de, Dünya yörüngesindeki pek çok hava durumu uydusunda yaygın olan ancak gezegenler arası uzay araçlarında nadir bulunan mikrodalga cihazları bulunuyor. Böylece Chang’e-1 ve Chang’e-2′den gelen veriler, yüzeyin yaklaşık dört buçuk metre altındaki ısıyı ölçerek bilim insanların farklı bir görünüm sağlıyor.
Bilim insanlarına göre Ay’da bulunan bu gizemli sıcak noktanın tuhaf bir kaynağı var: Yeni araştırmaya göre, muhtemelen Dünya dışında nadiren büyük miktarlarda bulunan gömülü büyük bir granit kütlesinden yayılan doğal radyasyondan kaynaklanıyor. Uzmanlara göre bu olağandışı granit parçasının kaynağı Ay’da 3,5 milyar yıl önce patlamış bir volkan olabilir. Yapılan gözlemler sonucunda tespit edilen bölgenin sıcaklığı, çevresinden yaklaşık 10 santigrat derece daha sıcak ve 50 kilometre genişliğinde bir alan. Ayrıca, bu antik volkanik dağın altındaki bölgenin sıcaklığı, Ay’ın karanlık tarafındaki diğer alanlardan 20 kat daha sıcak vaziyette. Diğer gezegenleri anlayışımızı değiştirebilir
Esasında bu tip volkanik hareketlilik sonucu oluşmuş kaya yapıları Dünya’da da bulunuyor. Bu yapılar, püskürmeyen lavlardan oluşuyor ve batolit olarak adlandırılıyor. ABD’de bulunan El Capitan ve Half Dome, yüzeye çıkmış benzer granit kayalara örnek olarak verilebilir.
Çalışmada yer almayan Florida Üniversitesi’nden jeokimyacı Stephen M. Elardo, bulguların “inanılmaz derecede ilginç” olduğunu söyledi. Elardo, granitin Dünya’da son derece yaygın olduğunu, ancak Güneş sisteminin başka yerlerinde bulunmadığını da sözlerine ekledi. Granitin uzayın diğer kısımlarında nadir görünen bir şey olmasının sebebi ise su ve levha tektoniğine ihtiyaç duyması. Ay, bildiğimiz anlamda sıvı suya sahip olmadı dolayısıyla bu sıcak yapının oluşumu, Güneş sistemi’ndeki diğer kayalık gezegenlerin iç işleyişini anlamamız açısından büyük önem teşkil ediyor.