Mithat Yurdakul / ANKARA – Avrupa’da tüketilen bal, meyve suyu, reçel, jöle, marmelat gibi kahvaltı ürünlerine standart getirildi. Türkiye’den Avrupa’ya ihracat yapan gıda üreticilerini de etkileyecek olan “Kahvaltı Direktifleri”yle, kahvaltılıklarda yer alan ürünlerin bileşimi, satış ismi, etiketlenmesi ve piyasaya sunumunda, sağlıklı beslenme ve tüketici kaygıları gözetilecek. Buna göre, Avrupa’da satışa sunulacak meyve sularında doğal olarak oluşan şekerlerin çıkarıldığı yeni bir meyve suyu kategorisi oluşturulacak, meyve sularında ilave şeker azaltılacak. Avrupa’da tüketilen reçellerde kullanılacak asgari meyve miktarı artırılacak.
Ticaret Bakanlığı’nın konuyla ilgili yazısına göre Avrupa Komisyonu; bal, meyve suları, reçel, jöle, marmelat, kestane püresi gibi ürünlerle ilgili “Kahvaltı Direktifleri”ni hazırladı. AB’nin “Tarladan Sofraya” stratejisi kapsamında hazırlanan direktifle, kahvaltı ile ilişkilendirilen ürünlerin bileşimi, satış ismi, etiketlenmesi ve piyasaya sunumuna ilişkin kuralları belirlendi. Daha sağlıklı beslenme ve sürdürülebilir gıda gibi tüketici kaygıları dikkate alınarak hazırlanan direktiflere göre, Avrupa’da satışa sunulacak bazı gıdalarda şu kriterler gözetilecek:
Daha az şeker
Meyve suları ve nektarları: Konsantre ürünlerden elde edilen meyve suyu, meyve suyu karışımları ve meyve nektarının, kısmen ya da tamamen meyve konsantresinden üretildiği etikette belirtilecek. Meyve suyunda doğal olarak oluşan şekerlerin çıkarıldığı yeni bir meyve suyu kategorisi oluşturulacak. Meyve sularında izin verilen ilave şeker ve bal miktarı, yüzde 20’den yüzde 15’e düşürülecek. Meyve suları için izin verilen maddeler listesine ayçiçeği çekirdeği de eklenecek.
Daha fazla meyve
Reçel, jöle ve marmelat: Reçellerde kullanılacak asgari meyve miktarı artırılacak. Reçel ve jölelerin kuru madde içeriği yüzde 60’tan az olabilecek. “Reçel” ve “marmelat” terimleri birbirinin yerine kullanılabilecek. Reçel ve marmelatta konsantre turunçgil suyu da kullanılabilecek.
Menşe belirtilecek
Bal: Halihazırda AB ülkelerinde satılan karışım ballar, “AB ballarının karışımı”, “AB dışı balların karışımı” veya “AB ve AB dışı balların karışımı” olarak etiketlenebiliyor. Yeni düzenlemeden sonra, 25 gramdan küçük paketler hariç olmak üzere, balda tüm menşe ülkeler etiket üzerinde belirtilecek.
Hazır süt: Laktoz içeriğini glikoz ve galaktoza dönüştürerek azaltan süt işlemine izin verilebilecek. AB ülkeleri bu işlemle ilgili yasaklama veya sınırlamaya gidebilecek.
İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 80’e yaklaştı
Ticaret Bakanlığı, 2023 Haziran ayında ihracatın 20,9 milyar dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı. Bakanlığın açıklamasında 9 günlük Kurban Bayramı tatilinin haziran ihracatını etkilediği, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.5 azaldığı belirtilirken, “Böylece, 2023 yılının ilk yarısında 6 aylık ihracatımız 123,4 milyar dolar oldu. Orta yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı 2022 yılı genelinde yüzde 36,9 iken, bu yılın ilk altı ayında yüzde 40,8’e yükseldi” denildi.
İthalatın ise yüzde 16,8 oranında azalarak 26,3 milyar dolar ile son 20 ayın en düşük seviyesine gerilediği, bunda enerji ithalatının yüzde 45,3 azalmasının etkili olduğu, yılın ilk yarısında ithalatın 184,8 milyar dolar olduğu vurgulandı. Açıklamada, Türkiye’nin dış ticaret açığının yüzde 34,5 oranında gerileyerek 5,4 milyar dolar olarak gerçekleştiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“İhracatın ithalatı karşılama oranı 19 ay sonra yüzde 80’lere yaklaşarak, 2023 yılı haziran ayında bir önceki aya göre 16,1 puan artış ile yüzde 79,5 olarak gerçekleşmiş olup, dış ticaret dengesinde olumlu gidişatın önemli bir göstergesi olmuştur. 2023 yılı 6 aylık dış ticaret açığımız ise 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönemde ithalattaki düşüşün devamı ve zayıf dış talebe rağmen ihracatı artırmaya dönük atılacak ilave adımlar ile birlikte, dış ticaret dengesinde iyileşmenin devam edeceği beklenmektedir.”
Birim değer yükseldi
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, haziran ayı ihracat verisiyle ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Otomotiv 3 milyar dolarla haziran ayında en çok ihracat yapan sektörler arasında yine ilk sırada yer aldı. Kimyevi maddeler 2,4 milyar dolarla ikinci, hazır giyim ve konfeksiyon 1,7 milyar dolarla üçüncü sıradaki yerini korudu. Kilogram başına birim ihracat değeri ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4 artışla 1,46 dolara yükseldi. Haziran ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla 1,8 milyar dolarla Almanya, 1,3 milyar dolarla ABD, 1’er milyar dolarla İngiltere ve İtalya ile 987 milyon dolarla Irak oldu. 265 milyar dolarlık hedefi yakalamak için var gücümüzle çalışıyoruz. Belli dönemlerde takvim etkisini hissetsek de büyük resme baktığımızda hedefimize adım adım yaklaşıyoruz.”
İmalat sektörü hızlandı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, haziranda üst üste üçüncü ay 51,5 düzeyinde gerçekleşerek imalat sektöründe ılımlı iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Böylece faaliyet koşulları son altı ay boyunca güçlendi. Son ankette öne çıkan olumlu gelişme, imalat sanayi üretiminin güçlü bir şekilde artması ve bu artışın önceki aya göre hızlanması oldu. Eğilim olarak dördüncü aya ulaşan büyüme, aynı zamanda Temmuz 2021’den bu yana en yüksek hızda ölçüldü.