Yerel seçimlere kısa bir süre kala Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçime yönelik usul ve esasların belirlendiği kararı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Propaganda serbestliği ve süresi ile uyulması gereken usul ve esaslar
Resmi Gazete’de yayınlanan YSK Kararına göre, seçim propaganda serbestliği ve süresi ile uyulması gereken usul ve esaslar şöyle:
“Seçim Takvimi başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2024 ile 30 Mart 2024 tarihleri arasında; seçim zamanında genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde ve ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasak olacak.
Seçim çevresi içindeki miting alanları, 9 Mart 2024 Cumartesi gününe kadar ilçe seçim kurullarınca belirlenecek ve bu alanlar seçime katılacak siyasi partilere ile bağımsız adaylara ilçe seçim kurullarında ilan edilerek duyurulacak. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar ise duyurudan itibaren iki gün içinde yaralanmak istedikleri miting alanlarını tarihini ve saatini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletmeleri ve ilçe seçim kurullarınca da en geç 12 Mart 2024 Salı günü siyasi partilerin ve bağımsız adayların yararlanacakları miting alanlarının tarihi ve saatini belirlenmesi gerekecek.
Açık yerlerde; güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar olan süre içinde toplu olarak sözlü propaganda ve fakülteler ile öğrenci yurtları çevresinde de seçim propagandası ve toplantısı yapılamayacak. Seçim propagandasının denetim ve gözetim yetkisi, 21 Mart’tan önce mülki idari amirlerde, 21 Mart saat 23.59’dan 30 Mart saat 18.00’e kadar ise ilçe seçim kurullarında olacak.”
Kapalı yerlerde yapılacak propaganda
Kapalı yerlerde (1 Ocak – 30 Mart) yapılacak propagandanın usul ve esasları şu şekilde:
“Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar adına kapalı yer toplantısı yapılabilecek. Bu toplantılarda yapılacak konuşmalar ise güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonuna kadar hoparlör ile dışarı verilebilecek. Mabetlerde, okullarda, kışla, karargah, ordugah gibi askeri tesisler ile kamu hizmeti gören görülen diğer yerlerde seçim propagandası yapılamayacak. Seçim bürolarında, çevresel gürültü ile ilgili mevzuat hükümlerince görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek. Seçim büroları, saat 09.00’dan saat, 23.00’e kadar halka açık faaliyette bulunabilecek. Bürolardaki reklam ve ilan malzemelerinin 30 Mart saat 18.00’e kadar kaldırılması ve seçim büro faaliyetlerinin son bulması gerekecek.”
Basın iletişim araçları ve internette propaganda
Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı, ve görüntülü propaganda yapabilecek. Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir ve sabit numaralarına yazılı, sözlü ve görüntülü mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılması yasak olacak.
Ancak siyasi partiler kendi üyelerine yazılı, sözlü ve görüntülü mesaj gönderebilecek. 21 Mart ile 30 Mart saat 18.00 tarihlerinde kamuoyu araştırmaları ve anketleri yoluyla bir siyasi partinin adında veya bir adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyebilecek biçimde yayın yapılması yasak olacak.
Siyasi partiler belediye hoparlöründen bedeli karşılığında faydalanabilecek
1 Ocak 2024 Pazartesi gününden seçim propagandasını sona erdiği 30 Mart saat 18.00’e kadar halkın huzur ve rahatını bozmamak kaydıyla açık yerlerde güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonuna kadar hoparlörle propaganda yapmak serbest olacak. Siyasi partiler istemesi halinde ilçe seçim kurulunun düzenleyeceği programa göre varsa belediye hoparlöründen bedeli karşılığında faydalanabilecek.
El ilanları ve broşürlerde Türk bayrağı ve dini ibareler bulunamayacak
Seçime katılacak siyasi partiler ve adayları 1 Ocak 2024 Pazartesi gününden 30 Mart saat 18.00’e kadar kendilerini tanıtır nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş, CD ve DVD gibi her türlü yayını dağıtmak serbest olacak. Bu malzemeleri dağıtan kimselerin ise 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekecek.
Ayrıca siyasi partilerin ve bağımsız adayların yukarıda sayılanlar dışında hediye ve eşantiyon dağıtmaları veya bu malzemeleri üçüncü kişiler, kurum veya kuruluşlar aracı kılınmak suretiyle dağıtmaları yasak olacak.
Siyasi partiler ve bağımsız adaylar halkın huzurunu bozmamak, taşıt trafiğini engellememek koşuluyla önceden izin alınmaksızın tanıtım yeri ve standa açabilecek. Propaganda için kullanılacak el ilanları ve broşürlerde Türk bayrağı ve dini ibareler bulunamayacak. Siyasi partiler veya adaylar yapacağı her türlü propagandalarda Türkçenin yanı sıra farklı dil veya lehçeler kullanabilecek.
Adaylar belediyelere ait sabit ilan ve reklam yerlerinden yaralanabilecek
Adaylar kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak ve yapıştırmak amacıyla seçim çevresi içerisinde belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilçe seçim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden süresi, sayısı ve ücreti eşit olmak şartıyla yaralanabilecek.
Merkezi yönetim bütçe kapsamındaki idareler, özel bütçeli idareler il özel idareleri belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler iktisadi devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortakları ile diğer kamu tüzel kişiliklerine ait sabit dijital panolarda tanıtım ve propaganda amaçlı sesli ya da görüntülü yayın yapılamayacak.
Toplu taşıma araçlarında her türlü propaganda yasak olacak
1 Ocak 2024’ten itibaren şehir içi veya şehir dışında toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araçlarında propaganda içeren her türlü yayın yapılması yasak olacak. Toplu taşıma araçlarına tahsis edilmiş üstü kapalı duraklar ile yolcuların indiği kapalı alanlarda da yasaklar geçerli olacak.
İlçe seçim kurulları bu yasakların denetimini gerçekleştirecek. El ilanları dağıtacak kimseler seçme yeterliliğine sahip olması gerekecek. Merkezi bütçe kapsamındaki idareler özel bütçeli idareler il özel idareleri belediyelerle bunlara bağlı müesseseler ve ortakları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanlar ilan dağıtamayacak.
Bakanlar ve milletvekilleri seçim gezilerinde makam araçlarını kullanamayacak
Kamuya yararlı dernekler ve bunlarda görev almış memur ve hizmetliler seçimlerde adaylara ve partiler bağış ve yardımda bulunamayacak.
Bakanlar ve milletvekilleri yurt içinde yapacakları seçim propagandası ile ilgili gezilerini, makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsil edilen vasıtalarla yapamayacak. Bakanlar ve milletvekillerinin seçim gezilerine hiçbir memur katılamayacak.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)