Ticaret Bakanı Ömer Bolat “Emlakta da satış fiyatlarında köpük büyük ölçüde kalktı. Sahte ilan yoluyla fiyat şişirmelerine karşı cezai, caydırıcı tedbirler içeren yönetmeliğimiz 1 Kasım’da yürürlüğe girince piyasanın daha da gevşeyeceğini göreceğiz. Bir ekip kurduk ekibimiz çok sayıda ilanları takip ediyor, kısa süre içinde köpürten fiyat artışları ile ilgili kontrollerini yapıyor. Bir iki güne kadar da onun sonuçlarını açıklayacağız. dedi.
YENİ DÜZENLEME İLE BİRLİKTE KİRA FİYATLARINDA DÜŞÜŞ GÖRÜLÜR MÜ?
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Taşınmaz ticareti hakkında yapılan yönetmelik değişikliği ile birlikte 1 Kasım tarihi itibarıyla taşınmaz ilanlarının yayınlanmasında yeni bir düzenleme yapılacak. Buna göre Özellikle ilan girişlerinde direkt mal sahibi kontrolü gerekse de ilan giren kişinin bu ilana ilişkin yetkisinin kontrolü kurulacak yeni bir sistem üzerinden yapılması planlanıyor.
‘MAL SAHİBİ VE AKRABALIK BAĞI KONTROL EDİLECEK’
Sahte ilanların ve ilanlardaki bilgi kirliliğinin önlenmesi hedeflenen düzenlemede mal sahibi olarak ilan girenlerin de gerçekten taşınmazın sahibi olup olmadığı ya da bu noktadaki akrabalık bağının da kontrol edilmesi hedefleniyor.
‘DAHA GERÇEKÇİ FİYAT OLUŞACAK’
Bu çerçevede ilan portallarına doğrulanmış mal sahibi ve doğrulanmış taşınmaz kontrolü yapılmış ilanlar girilebiliyor olacak. Cumhurbaşkanımızın bu konuya ilişkin açıklamaları gerekse de Ticaret Bakanımızın açıklamalar gösteriyor ki gerek taşınmaz gerekse de ikinci el otomotiv ilanlarında bu sistemlerden yapılacak doğrulamalar ile daha gerçekçi fiyatların oluşması rekabet şartlarının normalleştirilmesi sağlanacaktır.
‘DOĞRULAMA E-DEVLET ÜZERİNDEN YAPILACAK’
Bu sisteme ilişkin kontrollerde çalışmalar devam ediyor. E-Devlet sistemi üzerinden yapılacak olan doğrulamaların önümüzdeki günlerde nasıl şekilleneceğini bizler de sektör temsilcileri olarak takip ediyoruz.
Bizim sektör temsilcileri olarak görüşümüz sistemi mümkün olduğu kadar KVKK ve veri paylaşımı yapmadan girilen bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi ve bu çerçevede ilanları yayınlayabilmemizdir.
‘TAŞINMAZ SAYISI DÜŞECEK’
Bu açıdan da emlak işletmelerinin de aynı zamanda portalların da yeni düzenlemeye tabi olacağını söylemek mümkün. Hatta yapılacak düzenleme mükerrer ilan girişlerine ilişkin de bazı düzenlemeler içerebilir. Bu durum portallardaki satışa ya da kiralamaya konu taşınmaz sayısında belli bir düşüşü beraberinde getirecektir. Piyasada daha doğru ilanların yayınlanmasına fayda sağlayacaktır.
YENİ DÜZENLEME İLE FİYATLAR DÜŞECEK Mİ?
Fiyat düşüşünün önemli nedeninin konut kredilerine getirilen sınırlama ve mevduat faizlerine verilen yüksek oranlar olduğunu ifade edebiliriz. Çünkü bu gerek otomotivde gerekse de taşınmaz ilanlarında genel bir düşüşü beraberinde getirdi.
‘KREDİ HACİMLERİ GEVŞEDİ’
Ayrıca ikinci eve yönelik kredi sınırlamalarının da krediye talebi azalttığı ve kredi hacimlerini gevşettiğini ifade edebiliriz. 1 Kasım düzenlemesi sonrasında doğrudan fiyatların ciddi oranda düşüşünü beklemiyoruz. Çünkü bu noktada aslında gerçekçi portföyler piyasada satılabilir değerlerde ilanlara konu olacaklardır. Bu durum doğru değer haritalarının oluşmasına da aynı zamanda fayda sağlayacaktır.
‘İLAN SAYILARI YÜZDE 15 ARTTI’
Düzenleme öncesinde de aslında satışa konu taşınmazların biraz daha arttığını ve son 2 ay içerisinde portallarda yayınlanan ilan sayısının yüzde 10-15 seviyelerinde artış gösterdiğini de söyleyebiliriz.
KİRA FİYATLARINI ARTIRAN SEBEPLER NELER?
Konut kiralarında artışlar devam ediyor. Bunu birkaç başlıkta değerlendirmek lazım. Birincisi yıllık yaklaşık 900 bine yakın konut ihtiyacımız varken, üretimin 650 bin seviyelerinde kaldığını görüyoruz.
Bununla beraber Bakan Bolat’ın da bahsettiği gibi şehirlerdeki kentsel dönüşüm özellikle inşaat üretiminde deprem bölgesine yoğunluk verilmesi ve deprem öncesi yapılara olan talebin azalması nedeniyle özellike kiralık konuta talep artıyor.
Aynı zamanda parasını mevduat faizinde değerlendiren kişiler için de faiz oranlarının yüksek olması satın alma yerine kiralama talebini artıran bir unsurdur.
Hiç şüphesiz geçen haftalarda başlayan üniversite öğrencilerinin taleplerinin de uzun bir aradan sonra kiralık gayrimenkulde piyasayı yükseltti. Bu açıdan baktığımızda kentsel dönüşüm çerçevesinde de yenilenme süreci devam eden evler açısından da farklı bölgelerdeki kiralık daireler gene yoğun talep görüyor.
‘YAZ DÖNEMİNDE KİRALIK FİYATLAR ARTTI’
Yaz dönemi boyunca da evlenme sayısında yaşanan önemli artışlar azalan arz çerçevesinde kiralık fiyatlarını artırdı, hatta birçok yerde neredeyse kiralık daire bulunamaz hale geldi. Bu durum gayrimenkulde, özellikle konutlarda amortisman sürelerini düşürdü.
‘MAL SAHİPLERİ KİRALAMAKTAN ZİYADE SATMAYA YÖNELİYOR’
Tabi bir diğer husus da dairelerin kira sınırlaması nedeniyle boşalması sonrasında kiraya verilmesinin mal sahipleri tarafından da çok tercih edilmemesidir. Burada yüzde 25 sınırlaması ve kiracı mal sahibi arasındaki anlaşmazlıklar özellikle mal sahiplerini taşınmazlarını kiraya vermekten ziyade satmaya da yönlendiriyor diyebiliriz. “